Hendrik Nicolaas Werkman Zitate

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands):
GRONINGEN, BERLIJN, MOSKAU, PARIJS 1923
Aanvang van het violette jaargetijde
Lezer..
..Aangezien wij dus overtuigd zijn dat het nog niet TE LAAT is, zullen wij spreken.
Het wordt tijd, waarachtig.. ..meer dan tijd dat er iets gedaan wordt.
Er MOET getuigd en gesproken worden.
….Kunst is overal. Zij wordt den mensch als het ware door de vogels op de jas geworpen. In elke zuigeling met zwakke ingewanden wordt de latente kiem gelegd voor een kunstenaar..
Ons eerste geschrift verschijnt binnenkort. Wij nodigen u dringend uit medelezer te worden.. [van het komende kunsttijdschrift ‘The Next Call'].. ..Wij rekenen op uwe DADEN in het witte jaargetijde met de zwarte schaduwen..
Quote from Werkman's Manifesto: ' Aanvang van het violette jaargetijde / Start of the violet season' - also known as 'Roze Pamflet / Pink Pamphlet', Sept. 1923; in the collection of Stedelijk Museum, Amsterdam (transl: Fons Heijnsbroek)
1920's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): de critiek heeft de producten van mijn laboratorium voorzien van een (nieuw) etiket: abracadabra.. ..van abacadabraïsme kan men niet spreken en dat is haar voorsprong op alle ismen: het kent geen tijd en geen grenzen en vooral geen 'perioden' [maar] slechts jaargetijden.. ..alle ismen zijn dood, verwaaid, verstoven, weg (hier past beeldspraak niet, beeldspraak is altijd valsch) slechts voor het abracadabra is de toekomstige wand, de komende wand in het komende huis hoe ook de peintuur van ander maaksel zich kromt en plooit, poets of opblaast, het is al om niet.. ..wij richten ons immers niet tot deze nakomers maar uitsluitend tot de artisten op deze globe..
Quote of Werkman from his 'Proclamatie / Procamation 2. Nov. 1932, published at nr. 13, at the left border of the river Aa'; print on paper; (transl. Fons Heijnsbroek) - from the collection of Gemeentemuseum The Hague
Werkman is referring to an article by nl:Johan Dijkstra in the 'Provinciale Groninger Courant' who called Werkman's art-works 'abacadraba', but meant in a rather positive sense, because Dijkstra missed it at the exhibition of De Ploeg, Autumn 1932
1930's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): ..niet het bekende paradijs, maar het onbekende, ergens in een werelddeel dat nog door geen mensch uit de cultuurstaten is ontdekt – daarheen ben ik gevlucht [in zijn prenten!] omdat het in onze wereld haast niet meer uit te houden is.
in his letter (nr. 143) to Julia Henkels, 15 July 1942; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 120
Werkman is referring to his series prints 'Vrouweneiland / Women-island', D-288 - D-311, he made in 1942]
1940's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands):Als verf gebruik ik lichtechte drukinkt, meestal puur, ook wel gemengd. Het mengen is wel geen kunst maar kan zeer verschillend gebeuren. Geheime middelen worden niet toegepast, maar ik kan er niet aan werken, dan alleen in eenzaamheid (bij zonneschijn). Door niemand wordt op deze wijze gewerkt., ik geloof dat ook niemand anders dezelfde kleureffecten zou kunnen krijgen dan na veel oefening en ervaring. Soms gaat één druk tot 50 maal onder de pers. Nooit meer dan één ex. Per dag.
Quote from Werkman's letter (6.) to August Henkels, 24 Jan. 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 134
1940's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Voor mij zou het leven waardeloos zijn als er niet de moderne kunst was en als ik niet de mogelijkheid had om me daarin te uiten op welke manier dan ook, nu ik de wijze waarop ik mij kan uiten langzamerhand heb gevonden.
Quote of Werkman in his letter to August Henkels, June 1942, as cited by Doeke Sijens in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 64
1940's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Het onderwerp meldt zichzelf en wordt nooit gezocht, daarna volgt een kleine tekening voor de kleurvlakken die meteen vaststaan. Deze kleuren worden met groote houtblokken gedrukt en met de handrol bijgewerkt en verlevendigt. Als pers gebruik ik een oude handpers met hefboom (c. 1800).. .Soms is het noodig zwaar te drukken, soms heel licht; soms wordt de ene helft van het blok vet ingerold [met inkt], de andere helft schraal, ook wordt door eerst op een stuk papier de eerste laag verf af te drukken een lichte tint gekregen die dan op het origineel afgedrukt wordt, een andere keer druk ik de eerste druk van het papier weer op het origineel af.. Zijn de kleurvlakken aangebracht, dan is als het ware de eerste staat bereikt..
.Het spreekt vanzelf dat onder het werk verschillende zijsprongetjes gemaakt kunnen worden. Ter verlevendiging, zowel wat kleur als wat versiering aangaat: het hoofddoel staat steeds voor oogen.
Quote from Werkman's letter (6.) to August Henkels, 24 Jan. 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 134
1940's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Ik heb een pas aangevraagd en ga West-Europa in 5 dagen afreizen. Begin in Keulen en eindig vermoedelijk in Parijs. Wie doet je wat. In Keulen is een groote tentoonstelling van Duitse schilders [met name van Die Brücke]. Jan W. [= nl:Jan Wiegers] is er geweest en animeerde zoodanig dat ik er even heen ga.. ..'t schijnt dat Jan met me mee wil. Hij was zo enthousiast dat ik vermoed hem als reisgezel te kunnen noteren.
Quote van Werkman, in his letter to Cor Spruit, 14 August, 1929; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 110
After this trip Werkman made a series of prints from the Paris' metro: 'D-67' and 'D-69'
1920's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Vanmiddag heb ik nog een druksel afgemaakt dat ik Maandag al begonnen was. We hebben hier in 't postkantoor een draaideur gekregen en dat is zoo'n mooi ding om te gebruiken.
Quote of Werkman in his letter to August Henkels, 15 Oct. 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 178
1940's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Daar heb je weer de telefoon, de motor de machines [ van de drukkerij] die met hun geluiden je roepen, die mensen die met hun orders en standjes vereeren en plagen, de chefs die vragen, de wissels die betaald moeten worden, de rente die je noodzaakt tot werken.
Quote of Hendrik Werkman, c. 1920's; as cited by Martin Werkman, in Pakketten voor Dames, quoted by Doeke Sijens in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 35
1920's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Onderwerpen behoef ik nooit te zoeken die komen zichzelf aanbieden, de goede vorm niet altijd dadelijk en daarom is het goed vooraf die kleine schetsjes te maken. Anders wordt het te wild, het werk eischt een groote kalmte en als ik aan tijd gebonden ben, bijv. als Greet [zijn vrouw] vindt dat ik vroeger thuis moet komen [dan] is het donderen want de rust is zoek.
Quote in a letter to nl:Paul Guermonprez, 15 July 1942; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 176
1940's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): De kleine teekeningen die ik vooraf meestal maak, zal ik voor je reserveren. Artistieke waarde hebben ze niet, ik maak ze alleen om eenig houvast te hebben voor de opbouw van de druk..
In a letter (nr. 356) to August Henkels, 11 July 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 177
In February 1941 it was his friend and leader of the nl:De Blauwe Schuit (uitgeverij) August Henkels who borrowed Werkman the book of Martin Buber: 'Legends of the Baal Shem'. Werkman promised his friend the preliminary drawings he would make for creating the series of 20 prints of the 'Chassidic Legends' https://www.kb.nl/de-chassidische-legenden
1940's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Vorige week maakten we een fietstocht langs korenvelden met de oogst gereed om binnen gehaald te worden. Hier en daar werd ze al binnen gehaald. Zwaar beladen wagens rolden huiswaarts en wat klinkt dat gezellig wanneer zo'n wagen achter je aanrijdt. . . En wat een vruchtboomen vol beladen met het rijpende fruit. Het is alles vol beloften en vol milde zachtheid. Zooals je zegt, het is de nazomersche melancholie.. ..ook kan men wenen om dit sterven overal op de velden, zonder genade.
Quote in a letter (nr. 344) 30 August 1943, to August Henkels; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 187
1940's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): ..Als ik eenige teekeningen gemaakt heb zie ik ze ook direct in kleuren [en] vergroot voor me..
In a letter (nr. 356) to Bastiaan Kist, 9 Sept. 1943; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 176
1940's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Er komt dan op een gegeven ogenblik een tijd dat je alles, de hele rotzooi van je aftrapt en opgelucht de verdere weg bewandelt. Dan krijg je de verleidingen: zal ik dat toch maar niet anders doen, zal ik omkeren en gaan inzien dat ik een stommeling ben. Bijt dan maar op de tanden en zeg tegen jezelf: nee, stommeling, niet terug, wat je verliest is winst.
Quote of Werkman, 1940's; as cited in 'Kwartierstaat', ed. Hartog, Van der Ley and Poortinga, Archief 3, Gebroeders & Cie, Amsterdam, (transl: Fons Heijnsbroek) unpaged
1940's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Ik heb hier zoveel drukken gecomponeerd uit de onmiddellijke omgeving om mij heen, beginnende met de schoorstenen en de duiven en de voorbijvarende schepen, het trappenhuis, het doolhof van gangen en deuren, de gekke combinaties van balken en beschotten..
In a letter to August Henkels, 29 April 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 105
1940's

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): ..de ene druk wordt uit de andere geboren en dat is juist het mooie, dat houdt de geest vaardig.
In a letter to August Henkels, 23 June 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 105
1940's